Boza
BOZA
Kış ayının gelmesiyle ve soğukların etkisini iyiden iyiye göstermesiyle beraber sıcak içeceklere karşı duyulan ilgi oldukça arttı.İşte bu zamanda toplumun çok tercih ettiği yaygın olan en belirgin içecekler çayın dışında ıhlamur ve bitki çaylarıdır.Fakat tüketmekte geride kaldığını ve gerçektende haksızlık yapıldığını düşündüğüm eskilerden günümüze kalan BOZA ya burada yer vermek istedim.
Anlatımının yanında diğer yazılarda üzerinde hassaslıkta durduğum ve önemli gördüğüm bu besinlerin insan metabolizması üzerinde gösterdiği faydalarıdır.Özellikle her şeyin olduğu gibi besinlerinde üretim esnasında doğallığını yitirmeye başlamasıyla akabinde gelen bu besilerin fazlaca tüketilmesinden kaynaklanan önemli rahatsızlıklar büyük bir tehlikenin göstergesi diye düşünüyorum.Şimdi sizlere bu faydalı içeceğimiz hakkında biraz bilgi vermek istiyorum.
En eski Türk içeceklerinden biri olan bozanın tarihi Orta Asya Türklerine,Kafkaslara kadar uzanıyor. 900’lü yıllarda yapılmaya başlanan boza zaman içinde lezzetine lezzet, şöhretine şöhret katarak günümüze kadar gelmiş durumda. Kimi zaman tatlı, kimi zaman ekşi çeşitlerine rastlamak mümkün. Bozayı sadece bir içecek olarak düşünenler varsa, yanılıyorlar. Darı irmiği, su ve şekerden üretilen bozanın faydaları oldukça fazladır.
Mayalama esnasında ürettiği laktik asit ile hazım kolaylaştırıcı olan boza, hamileler için de süt yapıcı özelliğiyle tavsiye ediliyor. A ve B vitaminlerinin dört türü ile C ve E vitaminleri içeren boza, tam anlamıyla bir vitamin deposu. Ayrıca boza, neredeyse hiç yağ içermiyor.
Bozayı, yapıldığı yerde içmek gerekiyor. Depolama ısılarının farklılığı, mayanın tadını da değiştiriyor. O zaman da ortaya birbirinden farklı lezzette bozalar çıkıyor. 6-7 gün süresince içilebilecek kıvamını koruyan bozayı, kısa zamanda tüketmek en lezzetlisi...
Bol bol tarçını serpin üzerine, içine isterseniz birkaç leblebi atın... Bozanızı afiyetle için!
Şimdi bozanın bünyesinde bulunan besin öğelerini sizlere oranlarıyla aktarmak istiyorum.Kışın soğuk günlerinde bozaya yer verelim ve sağlığımaza beslenmemizle beraber dikkat edelim diyorum.
BESİN DEĞERİ (Yaklaşık 100ml de)
Enerji : 242 cal
Protein : 3.5gr
Yağ : 0.5gr
Karbohidrat: 57.5gr
Kalsiyum : 29mg
Demir : 1.3mg
Fosfor : 97mg
Çinko : 1mg
Sodyum: 1mg
A Vitamini : 6.9iu
Tiamin : 0.09mg
Riboflavin : 0.05mg
Niasin : 1.16mg
Kolesterol : 1mg
BOZANIN EVDE YAPILIŞI (1) :
Malzemeler
3 bardak bulgur
2 kahve fincanı pirinç
3 bardak tozşeker
1 bardak eski boza ya da kibrit kutusu büyüklüğünde maya geniş bir kap
Yapılışı
Bulgur akşamdan bol su ile ıslatılır. Ertesi gün bulgur ve pirinç iyice ezilinceye kadar pişirilir. Mikserle çırpılır ve ince süzgeçten geçirilir. Bu karışım hafif ateşe konulur. İçine şeker katılır ve eriyinceye kadar karıştırılır. Sonra ateşten alınır. Bir yerde ılınmaya bırakılır. Arada bir karıştırılır. Ilındıktan sonra içine eski boza ya da ılık suyla ezilmiş maya katılır. İyice karıştırılır. Bu karışımın ağzı kapatılarak, 20-25 derecelik bir yerde, ara sıra karıştırılarak 2-3 gün bekletilir. İçinde göz göz hale gelmiş kabarcıklar görülürse olmuş demektir. Serin bir yere alınır. Soğuk servis yapılır. İsteğe bağlı olarak üzerine sarı leblebi ve tarçın ilave edilir.
ÇERKESLERDE BOZANIN YAPILIŞI(2) :
Mısır unu: 1 Kg
Buğday unu: 200 Gr
Su: 8 Litre
Şeker: 1/2 SB
Boza (maya için): 1 SB
1- Mısır unu elenir, buna elenmiş 200 gr. buğday unu konur.
2- Soğuk suyla bulamaç haline getirilir.
3- 8 litre su kaynamaya başladığında, bu bulamaç karıştırılmak suretiyle koyu bir tarhana çorbası haline gelinceye kadar kaynatılır.
4- Pütür kalmaması için elekten geçirilir.
5- İçine az bir şeker ve boza eklenir.
6- 1-2 gün bekletildikten sonra istenilen miktarda şeker eklenir ve içime hazır olur.
Not : İstendiğinde bu ölçüler yarım olarak yapılabilir.
Kaynak: Makbule BERKOK / ŞAPSIĞ
Fatmagül SÖNMEZ
GIDA TEKNİKERİ
KAFKAS-MUTFAGI Sayfasına dön
Anlatımının yanında diğer yazılarda üzerinde hassaslıkta durduğum ve önemli gördüğüm bu besinlerin insan metabolizması üzerinde gösterdiği faydalarıdır.Özellikle her şeyin olduğu gibi besinlerinde üretim esnasında doğallığını yitirmeye başlamasıyla akabinde gelen bu besilerin fazlaca tüketilmesinden kaynaklanan önemli rahatsızlıklar büyük bir tehlikenin göstergesi diye düşünüyorum.Şimdi sizlere bu faydalı içeceğimiz hakkında biraz bilgi vermek istiyorum.
En eski Türk içeceklerinden biri olan bozanın tarihi Orta Asya Türklerine,Kafkaslara kadar uzanıyor. 900’lü yıllarda yapılmaya başlanan boza zaman içinde lezzetine lezzet, şöhretine şöhret katarak günümüze kadar gelmiş durumda. Kimi zaman tatlı, kimi zaman ekşi çeşitlerine rastlamak mümkün. Bozayı sadece bir içecek olarak düşünenler varsa, yanılıyorlar. Darı irmiği, su ve şekerden üretilen bozanın faydaları oldukça fazladır.
Mayalama esnasında ürettiği laktik asit ile hazım kolaylaştırıcı olan boza, hamileler için de süt yapıcı özelliğiyle tavsiye ediliyor. A ve B vitaminlerinin dört türü ile C ve E vitaminleri içeren boza, tam anlamıyla bir vitamin deposu. Ayrıca boza, neredeyse hiç yağ içermiyor.
Bozayı, yapıldığı yerde içmek gerekiyor. Depolama ısılarının farklılığı, mayanın tadını da değiştiriyor. O zaman da ortaya birbirinden farklı lezzette bozalar çıkıyor. 6-7 gün süresince içilebilecek kıvamını koruyan bozayı, kısa zamanda tüketmek en lezzetlisi...
Bol bol tarçını serpin üzerine, içine isterseniz birkaç leblebi atın... Bozanızı afiyetle için!
Şimdi bozanın bünyesinde bulunan besin öğelerini sizlere oranlarıyla aktarmak istiyorum.Kışın soğuk günlerinde bozaya yer verelim ve sağlığımaza beslenmemizle beraber dikkat edelim diyorum.
BESİN DEĞERİ (Yaklaşık 100ml de)
Enerji : 242 cal
Protein : 3.5gr
Yağ : 0.5gr
Karbohidrat: 57.5gr
Kalsiyum : 29mg
Demir : 1.3mg
Fosfor : 97mg
Çinko : 1mg
Sodyum: 1mg
A Vitamini : 6.9iu
Tiamin : 0.09mg
Riboflavin : 0.05mg
Niasin : 1.16mg
Kolesterol : 1mg
BOZANIN EVDE YAPILIŞI (1) :
Malzemeler
3 bardak bulgur
2 kahve fincanı pirinç
3 bardak tozşeker
1 bardak eski boza ya da kibrit kutusu büyüklüğünde maya geniş bir kap
Yapılışı
Bulgur akşamdan bol su ile ıslatılır. Ertesi gün bulgur ve pirinç iyice ezilinceye kadar pişirilir. Mikserle çırpılır ve ince süzgeçten geçirilir. Bu karışım hafif ateşe konulur. İçine şeker katılır ve eriyinceye kadar karıştırılır. Sonra ateşten alınır. Bir yerde ılınmaya bırakılır. Arada bir karıştırılır. Ilındıktan sonra içine eski boza ya da ılık suyla ezilmiş maya katılır. İyice karıştırılır. Bu karışımın ağzı kapatılarak, 20-25 derecelik bir yerde, ara sıra karıştırılarak 2-3 gün bekletilir. İçinde göz göz hale gelmiş kabarcıklar görülürse olmuş demektir. Serin bir yere alınır. Soğuk servis yapılır. İsteğe bağlı olarak üzerine sarı leblebi ve tarçın ilave edilir.
ÇERKESLERDE BOZANIN YAPILIŞI(2) :
Mısır unu: 1 Kg
Buğday unu: 200 Gr
Su: 8 Litre
Şeker: 1/2 SB
Boza (maya için): 1 SB
1- Mısır unu elenir, buna elenmiş 200 gr. buğday unu konur.
2- Soğuk suyla bulamaç haline getirilir.
3- 8 litre su kaynamaya başladığında, bu bulamaç karıştırılmak suretiyle koyu bir tarhana çorbası haline gelinceye kadar kaynatılır.
4- Pütür kalmaması için elekten geçirilir.
5- İçine az bir şeker ve boza eklenir.
6- 1-2 gün bekletildikten sonra istenilen miktarda şeker eklenir ve içime hazır olur.
Not : İstendiğinde bu ölçüler yarım olarak yapılabilir.
Kaynak: Makbule BERKOK / ŞAPSIĞ
Fatmagül SÖNMEZ
GIDA TEKNİKERİ
KAFKAS-MUTFAGI Sayfasına dön