ADiGE OYUNLARi
ADİGE OYUNLARI
Genel anlamda halk oyunlari ve dans, insanlarin doga ve toplum olaylarini soyutlayarak hareketlerle anlatimlardan dogmustur. ilk örnekleri ise dinsel ayin ve törenlerde ortaya çikmistir. insanlar danslarla; bir yandan yagmurü, kar, rüzgar ve canlilar yani daga olaylarini anlatirken diger yandan doga üstü olaylarinda anlatmak istemistir. Her toplumda kendi toplumsal motiflerin islendigi halk danslari o toplumun aynasi görünümüne sahiptir, çalinan çalgi, canlandirilan hareket anlatilan olay, bize o toplumun yasam tarzini ve birikimlerini gösterir. Toplumla birlikte dogan halk danslari süreç içinde toplumsal gelisime ve paralel bir gelisim çizgisi izler. Kafkas halk danslari yüzyilardir, Kafkasya insaninin günlük yasaminda çok önemli bir yer tutmaktadir. Dügünlerde, bayramlarda, savaslarda, evdeki senliklerde,konukagirlama-ugurlamada, kis ve yaz gecelerinde, arkadas toplantilarinda, dans günlük yasamin bir parçasidir. Bu danslarda toplumun bütün hareketleri bir arada görülebilir
ZIGATHLET...Çerkes dansları arasındaki en hızlı ritme sahip olanıdır ve Çerkes hayatının vazgeçilmez unsuru olan atların hareketlerinden esinlenerek koreografisi yapılmıstır.Çerkes atlılarının çevikliği ve aralarındaki tatlı-sert rekabet anlatılır.
OŞHAMAFUE...İsmini Elbruz olarak da bilinen Oşhamafua Dağı'ndan alır,koreografisinde diasporaya dağılmıs Çerkeslere gönderilen selam temennileri vardır.
GUŞEXEPXE...Çerkeslerin geleneklerinden küçük bir bölümünü yansıtan tiyatral bir danstır. Çerkes inanışlarına göre, çocuğun doğumundan sonra annenin güçsüz düşmesi ve çocuğunu koruyamaz halde olduğundan, kötü ruhların çocuğa zarar verdiği düşünülürdü. Akrabalar ve komşular kötü ruhların çocuğa zarar vermesini önlemek üzere toplanarak eğlenceler düzenlerlerdi. Doğan çocuk kız ise o evden beyaz güvercinler havaya uçurulur, erkek ise silah sıkılırdı. Eskiden bu eğlenceler bir hafta kadar sürmekteydi, günümüzde ise bu geleneğe rastlanılmamaktadır.
KAMARIFE...Çerkeslerin bıçağa benzeyen fakat daha büyük, iki tarafı keskin ve ucu sivri olan Kama'yı kolay bir şekilde nasıl kullandıklarını gösteren bir danstır.
JEŞTEYVUE (Gece Baskını)...1779 yılının ilkbaharında Kabardey, Pşı ve Work'larından oluşan 3 bin kişilik bir birliğin sayıca onlardan cok daha fazla olan Rus askerleri tarafından kuşatılmasını ve teslim olmayı reddettikleri icin sabaha dek savasarak ölmelerini anlatır.
ZEFAK'O... Ağır ritimlidir ve kaşen olmak isteyenlerin birbirlerine ilgisi olup olmadıgını anlamaya yöneliktir.
SOZRESH... Bereket Tanrısı Sozresh'in simgesi 'yedi çatallı bir alıç dalı' veya 'yedi çatallı geyik boynuzudur'. Dalların üzerine mumlar dikilirdi. Bu suretin etrafında yapılan Wuic, Çerkesler için o senenin ürününe şükür, gelecek sene için de dua niteliğini taşırdı
MEZDEGU-ŞEŞEN...Çok sevilen danslardan birisi olup,erkekler çevikliklerini, hızlarını ve tüm maharetlerini yansıtırken, kızlar ise asaletlerini, zarifliklerini sergilemektedir.
LEPERIFE(Tleperuj)...Anavatan'da yakın bir zamana kadar unutulmuş fakat Diaspora'da oynanmaya devam edilen, hafif aksak ritimli olan bir danstır.Gerek kız gerekse erkek dansçı bu oyunda kendi maharetlerini sergileyebilme imkanına sahiptir
KAFE QUANÇE...Bir yada birden fazla çiftle oynanan ve genelde ağır ritimli bir danstır. Ağır ritimle başlayıp hafif hızlanan ve tekrar ağır ritimde biten bu dansta, Çerkes erkek ve kızlarının asaleti, coşkusu ön plana çıkartır.
KAFE(Oyun)...Erkeklerin kartalı,kızların ise Serçeyi canlandırdığı ağır ritimli bir Kabardey dansıdır.Genelde ikili oynanmakla beraber 2 kız ve 2 erkekten oluşan dörtlüler olarak da oynanır.Bazı yerlerde bu ağır dansın dağlardan inişi sembolize ettiği söylenir.
AĞLATAN KAFE... Bir Rus kuşatmasında yaşlı bir kadının gaza getirmesiyle hazırlanmadan birliklere saldıran ve tamami ölen Çerkes gençlerini anlatır.
LEZGINKA....Kız güzel bir kuşu erkek ise kartalı canlandırır.Kartal kuşu yakalamak için sürekli kovalamaktadır.Kuş ise ani ve sürekli dönüşlerle sürekli kurtulmaya çalışmaktadır.Anlatılanlara göre koreografisini de gerçekten bir kartal ve onla eglenmek için etrafında alayları ciklemelerle uçan minik bir kuştan alır.
APSUVA KOŞARA...Abaza Oyunu olarak ta bilinen bu dans, Abhazya'da unutulmuş olan ve diasporadaki Abhazların orjinal figürleri koruyarak oynadıkları dansın kareografize edilmiş şeklidir.
APSNI APSUVA KOŞARA...Tarihin bilinen ilk dönemlerinden beri Abhazya topraklarında yaşayan, bağımsızlık mücadelelerinden alnı açık çıkan Abhazların hareketli ve coşkulu dansıdır.
AKITA KOŞARRA (Köylü Dansı)..Abhazların Hasat sonunda oynadıkları eğlenceli ve esprili bir danstır.
AVAPA KOŞARA...Erkeklerin Avapa adı verilen kalın keçeden yapılmış giysiler ile oynadıkları savaşçı ve sert mizaçlarını yansıttıkları, özünde cesaret, yiğitlik gibi erdemleri barındıran, kızların zerafet ve estetiklerini yansıttıkları bir danstır.
AŞHA KOŞARA(Dağlı Dansı)Dağlı erkeklerin oynadığı bir oyundur.Yiğit gözü pek Kafkas delikanlıları ortaya atlayıp asaletlerini sergilerler. Yaptıkları hareketlerle güçlülüklerini gösterirler. Figürler çok keskindir.
KIZLARIN AVAR DANSI...Bu oyun; yaptıkları haraketlerle erkeklerin taklidini yapan kızların oynadıkları bir oyundur, ritim hızlıdır ve içinde esprili bir yaklaşım oyuna güzel bir hal katar.
KEP-KEP KOŞARA...Kızların ritm vermeye yarayan tahtadan yapılmış Kep-Kep lerle oynadıkları ritmik karakteristik, bir danstır.
ISLAMEY...Kuzey
Kafkasya'da oynanan,karşılıklı olarak asalet ve zerafetin sergilendiği, hareketli bir düet dansıdır.
SIMD...Osetlerin oynadığı asaleti ve ağırlığı temsil eden bir danstır.
SIMD...Osetlerin oynadığı asaleti ve ağırlığı temsil eden bir danstır.
KAYNAK ===> http://www.6kesek.com/anilar.php?kategoriID=10&sonuc=225